Hier(na) wordt uitgelegd wat waardestellingen zijn en waarom hiermee wordt gewerkt. Het betreft hier echter geen los onderzoek. Het maakt altijd onderdeel uit van een inventarisatie, opname of ontleding.
Als een bouwhistorisch onderzoek heeft plaatsgevonden resulteert dit altijd in een waardestelling. Deze waardestelling geeft de historische waarden van een gebouw of complex aan. Deze historische waarden zijn weer van belang bij het aanvragen van een bouwvergunning. Aan de waardestelling wordt namelijk veel waarde gehecht door welstandscommisies en monumentencommissies. Ook als uw gebouw of object niet de status heeft van een beschermd monument is een betrouwbare en heldere waardestelling van groot belang in de procedures rondom verbouwingen.
Er zijn in principe twee soorten waardestellingen, te weten:
1) Contextuele waardestelling
2) Hierbij worden de waarden vergeleken met soortgelijke gebouwen op landelijk, regionaal of plaatselijk niveau. De contextuele waardestelling wordt onderverdeelt in hoge, positieve en indifferente monumentenwaarden. Deze drie
monumentenwaarden zijn ook individueel te onderscheiden in tekeningen van de verschillende onderdelen en bouwlagen van een gebouw. Het onderscheid wordt dan gemaakt door middel van kleuren in de tekeningen. (zie voorbeeld)
3) Interne waardestelling
4) Hierbij wordt het relatieve belang van de onderdelen binnen een gebouw benoemt en onderverdeelt in hoge, positieve en indifferente monumentenwaarden. Deze drie monumentenwaarden zijn ook individueel te onderscheiden in tekeningen van de verschillende onderdelen en bouwlagen van een gebouw. Het onderscheid wordt dan gemaakt door middel van kleuren in de tekeningen. (zie voorbeeld)
Beide waardestellingen worden altijd onderbouwd door gedegen onderzoek, zowel ter plaatse als in de relevante archieven, afhankelijk van de opdrachtomschrijving.
Daarnaast ondersteunen de teksten de waardestellingsrepresentatietekeningen en andersom.
De gehanteerde toetsingkaders waarmee de waardestellingen tot stand komen zijn te vinden in de richtlijnen voor bouwhistorische onderzoek (2009). Zie verder op de website van de rijksgebouwendiens. (www.rgd.nl zoekterm: richtlijnen)